To take liberty

هٿ چراندَ / هٿ چُراندَ ڪرڻ

------------------------------

هن لفظ جي باري ۾ سنڌيءَ واري وڏي لغت ۾ ڄاڻايل معنيٰ  هيءَ آهي:

هَٿَ چُراندَ جمع هَٿَ چُراندون

گستاخي، حرڪت، کيچل، مستي، ائنٿرائي، چُرچ، ڇيڙڇاڙ. چورپ.

__________________

اميد ته هاڻي واضح ٿيڻ گهرجي ته هٿ چراند ڇا آهي، پر ان هٿ چراند جون جيڪي معنائون سنڌي لغت ۾ آهن، ان کان وڌيڪ پنهنجي سماج ۾ معنائون نڪرن ٿيون, ان جي ڪري اهو لفظ اسان وٽ گهڻين صورتن ۾ استعمال ٿيندو آهي،

مثال طور اوهان جي ڌنڌي ڪو ماڻهو اوهان کي ڪنهن حوالي سان تنگ ڪري ته اوهان ان پارٽيءَ کي اهو چوندا آهيو ته:

اسان جي ڌنڌي ۾ هٿ چراند نه ڪيو

اسان جي معاملي ۾ هٿ چراند نه ڪيو

فلاڻي همراهه سان ڪائي هٿ چراند نه ڪيو

ڪنهن عورت يا ڇوڪريءَ سان ڪير جنسي چڪ رکي کيس ڪا به حرڪت ڪري ته چئبو آهي:

هن ڇوڪر سان هٿ چراند نه ڪر، ان جا نتيجا اگرا ٿيندا

هٿ چراند سچ ۾ اسان وٽ گهڻين معنائن ۾ استعمال ٿئي ٿو

هٿ چراند لاءِ ڪجهه انگريزي لفظن جي چونڊ، وڌيڪ ڄاڻو دوست ٻڌائن:

Trespass هي لفظ مون کي پسند آهي هٿ چراند لاءِ، وڌيڪ دوستن جي جيڪا مرضي

ڪجهه ٻيا لفظ به آهن، مثال طور:

Molestation

Devilment

Mischief يا mischief-making

Flirt

Annoy

Bother

Gravel

۽ ٻيا ڪيترائي لفظ ٿي سگهن ٿا، في الحال اهي ئي حاضر آهن

___________________

پر سائين پرمانند صاحب جن هٿ چراند لاءِ هي لفظ ڏنو آهي:

(To take liberties (with a lady

يعني ڪنهن عورت جي آزادي کسڻ يا وٺڻ، يعني ڪنهن عورت جي آزادي سان هٿ چراند ڪرڻ

__________________

هڪ آزاد آن لائين لغت ٻڌايو ته

Take the liberty of

To do without permission معنيٰ ڪو ڪم بغير اجازت جي ڪرڻ

 I took the liberty of moving the papers from your desk – I hope you don't mind

مان اوهان جي بغير اجازت اوهان جا ڪتان ڊيسڪ ۾ هيڏي هوڏي ڪيا، اميد تهاوهان ناراض نه ٿيندا

___________________

آڪسفورڊ لغت ٻڌايو ته

اهو هڪ اصطلاح آهي، ڪجهه ٻيا به اصطلاح آهن، جهڙوڪ:

At liberty

آزاد

Take liberties

Behave in an unduly familiar or easy manner towards someone or something

معنيٰ ڪنهن ماڻهوءَ يا شيءِ سان کلي عام يا سولائيءِ سان بي واجبي ڪرڻ

You’ve taken too many liberties with me

تو مون سان تما گهڻي هٿ چراند ڪئي آهي

Take the liberty

Venture to do something without first asking permission

معنيٰ ڪوئي ڪم بغير اجازت جي ڪرڻ

___________________________________

مان ذاتي طور، هٿ چراند جي معنيٰ ”حد پار ڪرڻ“ کي چوندو آهيان ۽ مونکي اها ئي معنيٰ وڌيڪ اثرائتي لڳندي آهي، جيڪا لغت ۾ به شايد ناهي، ان ڪري مان ان کي trespass چوندو آهيان . بنيادي طور سماج پاڻ هڪ وڏو استاد آهي، جتي اسين ڪيتريون ئي نيون شيون سکندا آهيون. پر to take liberty به سٺو اصطلاح آهي، اهو به درست آهي.

حسام ميمڻ

17/12/2012